مقارنه و تطبیق برهان صدیقین سینا و عرشی صدرا در وحدت واجب تعالی

نویسندگان

محمود قیوم زاده

چکیده

صدرالمتألّهین از برهان خاصّ خود دراثبات توحید  واجب تعالی به عنوان برهان عرشی یاد کرده وبرتری آن را بر دیگر براهینی که از سوی حکمای پیشین از جمله ابن سینا، اقامه شده یاد آور شده است. وی ضمن دقّت قابل ملاحظه در آن براهین، هیچ یک از آن­ها را به عنوان برهان تامّ و بدون نقص قلمداد نمی­کند و بر این عقیده است که اگر بخواهیم آن براهین را به عنوان برهان کامل تلقی کنیم باید در رفع نقص آن­ها بکوشیم؛ از این­رو جهت تتمیم آن دلایل وجه تصحیحی را  پیشنهاد می­کند. او حتّی برهان اقامه شده از سوی ابن ­سینا را نیز بی­نیاز از این تصحیح نمی­داند، اما با دقّتی که در این مقاله به عمل آمده نشان داده شده است که  بر خلاف براهین حکمای دیگر، برهان ابن سینا با تقریرهای مختلفی که دارد به ترمیم و تصحیح وی نیاز نداشته و در حد خود قابلیّت لازم را جهت اثبات وحدت واجب تعالی دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی برهان صدیقین ابن سینا

اثبات واجب الوجود و امکان و چگونگی شناخت او، از اهم مسائل فلسفه است. در میان براهین متعددی که برای اثبات واجب از سوی اندیشمندان، مانند، برهان امکان و وجوب، برهان حرکت، برهان حدوث و برهان نظم و ... ارائه شده، برهان صدیقین از براهین پرسابقه و مشهور به شمار می‌رود. در تاریخ فلسفه اسلامی، اولین کسی که این برهان را ارائه داد، شیخ الرئیس ابن سینا بود و پس از او فلاسفة بسیاری به آن پرداختند و هر یک تل...

متن کامل

برهان صدیقین و وحدت شخصی وجود در حکمت متعالیه

یکی از موضوعات اصلی و مهم‌ترین دغدغه فکری بشر خداوند است. انسان‌ها برای شناخت و اثبات و اعتقاد به او جلّ جلاله دست کم به دو راه عمده توجه کرده‌اند که عبارتند از: عرفان و فلسفه. طرفداران هر کدام از این شیوه‌ها مدّعی‌اند که از دیگران موفق‌تر بوده‌اند. یکی از استدلال‌هایی که هر کدام از دو شیوه، مدّعی توفیق در تبیین آن است، برهان صدّیقین است. این برهان در حکمت متعالیه بیشتر از هر مکتب فلسفی و عرفانی دی...

متن کامل

برهان صدیقین صدرایی ابن سینا، تأمّلی در نظر صدرالمتالهین دربارۀ صدیقین بودن برهان سینوی

از دیدگاه ابن‌سینا براهینی برهان صدیقین هستند که واجب‌الوجود را صرفاً با تأمل در نفس وجود به اثبات برسانند. وی مدعی است که در تقریرهای خود از برهان صدیقین معیار فوق را رعایت نموده است؛ امّا صدرا برهان شیخ را اولاً، به دلیل عدم تأمل در نفس وجود و ثانیاً، به علت استفاده از مفهوم موجود و نه حقیقت وجود برهان صدیقین نمی‌داند. در این مقاله جهت بررسی اشکال صدرا ابتدا تقریری از برهان صدیقین در آثار شیخ یعن...

متن کامل

بررسی تقریرهای گوناگون از برهان ابن سینا بر توحید ذاتی واجب تعالی در اشارات و تنبیهات

ابن سینا برهانی ابتکاری بر اثبات توحید ذاتی واجب الوجود دارد که آن را در اشارات و تنبیهات بسط داده است، هرچند بیانی اجمالی از آن را در الهیّات شفا نیز آورده است. شارحان در تقریر این برهان راه های گوناگونی پیموده و هریک تفسیر و تقریر خاصی از آن ارائه کرده اند. اختلاف این تقریرها عمدتاً در تعیین اقسام و فرض هایی است که در این برهان مورد نظر ابن سینا بوده است. در این مقاله، پس از اشاره به جایگاه بر...

متن کامل

بازاندیشی و اعتبارسنجی برهان صدیقین ابن سینا

اثبات واجب الوجود و امکان و چگونگی شناخت او، از اهم مسائل فلسفه است. در میان براهین متعددی که برای اثبات واجب از سوی اندیشمندان، مانند: برهان امکان و وجوب، برهان حرکت، برهان حدوث و برهان نظم و … ارائه شده، برهان صدیقین از برا هین پرسابقه و مشهور به شمار می رود . درتاریخ فلسفه اسلامی ، اولین کسی که این برهان را ارائه داد، شیخ الرئیس ابن سینا بود و پس از اوفلاسفه ی بسیاری به آن پرداختند و هر یک ت...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های هستی شناختی

ناشر: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

ISSN 2345-3761

دوره 3

شماره 5 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023